Są na przykład narody – powiedział – które potrafią tworzyć znakomite wina. Owszem nie wszyscy, ale wielu, bardzo wielu przycina pędy, chroni je przed mrozem i zarazą, nawozi a potem zbiera winną latorośl. Sadzą nowe pędy, wycinają stare. Potrafią to robić jak mało kto na świecie. Kobiety i mężczyźni. Następnie kolejne tysiące ludzi, wyjątkowi specjaliści, z fermentujących owoców robią znakomite wina. Potrafią je mieszać, kupażować, odcedzać, leżakować, butelkować. Potrafią też stworzyć wina musujące, ciężkie, wytrwane, słodkie, tanie, aromatyczne, wykwintne, deserowe, z nutą ziół, białe, karminowe, oleiste, karmazynowe, merloty, cabernety, i shirazy. Kolejne tysiące potrafią te wina smakować, oceniać, degustować, wybierać i dobierać do potraw i okoliczności. Kraje wina.
Są narody – powiedział – które mają wyjątkowe zdolności techniczne. Tysiące ludzi potrafi wymyślić skomplikowane urządzenia, udoskonalać je i następnie stworzyć maszyny, które produkują te urządzenia. Oto i mamy silnik samochodowy. Coraz bardziej oszczędny, hybrydowy, elektryczny, niemal niezniszczalny, coraz bardziej ekologicznych. Powstają te silnik na liniach montażowych, które wyglądają jak stacja kosmiczna a ludzie precyzyjnie montują te zadziwiające konstrukcje używając innych maszyn i urządzeń nierzadko bardziej skomplikowanych, niż to co montują. Mało tego, istnieją szkoły, które potrafią kształcić wybitnych specjalistów i szlifować ich jak szlifuje się drogocenne kamienie. Tak oto mamy komputer. Miniaturyzacja sprawiła, że do małego telefonu wepchnięto nie tylko komputer, ale kamerę, aparat fotograficzny, dyktafon, modem internetowy i sto różnych funkcji, o których nam się nawet nie śniło kilka lat temu. Kraje techniki i technologii.
Owszem jest globalizacja – powiedział – i niemal wszystko produkowane jest w Chinach, Indiach lub na Sri Lance, ale jednak wino kupisz z Prowansji, opery posłuchasz w ruinach Pompei, auto kupisz z Ingolstadt, a czekoladę w Brukseli. Wiem, wiem – przesadzam, uśmiechnął się – przecież można pić wino z kartonika, posłuchać Verdiego na słuchawkach z chińskiego marketu i jeździć 20 letnim autem po remoncie u majstra, który najbardziej ceni sobie młotek. Czekolada – sam cukier i trochę kakao z tłuszczem to w końcu też czekolada, grunt żeby była tania i słodka. Nie zawsze to jest kwestia wyboru. Czasami po prostu to kwestia zamożności. Ale przyznasz, że są narody, które potrafią tańczyć, inne hodować tulipany, jeszcze inne kręcić znakomite filmy a jeszcze inne grać w football. Oczywiście nie narody grają na murawie w piłkarskich jedenastkach, ale stworzyły system, kulturę, klimat, który sprawia, że kluby sportowe kształcą młodych piłkarzy a ci grają z sukcesem.
A my? A u nas? Czym my wyróżniamy się na tle innych narodów i kultur? Martyrologią? Jakimiś mitami z minionych epok? Autoidelalizajcą? Powoływaniem się na nie swoje sukcesy jakichś pojedynczych sportowców? Jaki udział mamy my, zbiorowość, naród, społeczeństwo, w tym, że jakiś piłkarz albo tenisistka albo skoczek narciarski odnieśli światowe sukcesy? To przecież jego, jej osobisty sukces a nie narodu! Jego, jej efekt ciężkiej pracy a nie gminy, miasta czy powiatu, z którego pochodzi.
– Odpowiem ci czym się wyróżniamy. – Odpowiedziała Zuzanna. – Mamy wyjątkowe zdolności adaptacyjne. W gruncie rzeczy wiemy, mamy to w genach, że nikt, żadne instytucje państwowe czy publiczne nam nie pomogą, bo gdy przyjdzie co do czego, możemy liczyć tylko na siebie. Państwo i różne polityczne, gospodarcze, religijne hierarchie zawsze nas zawodziły i zostawiały samym sobie w chwilach kryzysu. Mamy wyjątkowe zdolności adaptacyjne. W trudnych chwilach liczymy tylko na siebie i na krąg najbliższych. Potrafimy przetrwać nie dzięki pieprzeniu o sukcesach, ale pomimo wszystko. – Powiedziała Zuzanna.
Zapoznaj się również z naszą drugą książką wydaną w tym roku!
